İSTANBUL İGFA Hava kirliliğinin insan sıhhatine tesirleri üzerine çalışmalar yürüten, 15 sıhhat, etraf ve iklim örgütünün oluşturduğu Pak Hakkı Platformu (THHP), Kara Rapor 2022’yi yayımlandı.
Türkiye de Dünya Sıhhat Örgütü DSÖ standartlarına nazaran havası pak kent olmadığı açıklandı Escort manavgat
En kirli havanın olduğu 5 kent ise Batman Iğdır Ağrı Şırnak ve Malatya olarak sıralandı
Hakkari de DSÖ standartlarına nazaran partikül husus kirliliği yok denecek kadar azken vilayet kükürt dioksit Manavgat escort açısından çok kirli bir hava soluduğu belirlendi
ÜÇ BÜYÜK KENT ALARM VERİYOR
İstanbul ve Ankara da ise bilhassa ısınma için kömür yakılan yapılaşmanın ve trafiğin ağır olduğu ilçelerde hava kirliliği Manavgat escort Bayan ürkütücü boyutlarda
Sarıyer Kumköy hariç İstanbul nüfusunun neredeyse tamamı DSÖ ye nazaran sıhhatsiz hava soluyor Sultangazi Esenyurt ve Mecidiyeköy kâfi ölçüm yapılan istasyonlar ortasında en kirli bölgeleri işaret ediyor
Ankaralılar kentteki toplam 18 mevcut istasyondan gereğince data alınabilen altı istasyona bakıldığında da yıllık ortalamada ulusal limit kıymetin üzerinde kanserojen partikül unsur soluyor Siteler den alınan datalar Ankara genelinde en kirli havayı soluyan bölgenin bu semt olduğunu gösteriyor
İzmir de gereğince ve sağlıklı izleme yapılamamasına rağmen var olan datalar üzerinden ulaşılan sonuç kent genelinde sıhhatsiz bir havanın solunmakta olduğu ve hava kalitesi izlemesinin süratli biçimde güzelleştirilmesi gerektiği
Çalışmada sarsıntıdan etkilenen kentlerde hava kirliliğinin enkaz tozu ve ısınma için açıkta ateş yakılması üzere nedenlerle ulusal limitlerin 2 5 katına DSÖ kılavuz bedellerinin ise 7 5 katına çıktığı vurgulandı
Temiz Hava Hakkı Platformu Koordinatörü Deniz Gümüşel raporla ilgili yaptığı değerlendirmesinde Türkiye de 360 istasyonlu epeyce geniş bir izleme ağı bulunmasına karşın bu istasyonlarda nizamlı ölçüm yapılmadığını 2021 yılında Türkiye de en yaygın olarak izlenen hava kirletici parametre PM10 için bile yalnızca 34 ilin kirlilik durumunu bildiklerini bu kısıtlı bilgiye nazaran Türkiye de DSÖ’nün hudut paha olarak belirlediği PM 2 5 yoğunluğunun tam dört katı kirli hava soluduğumuzu söyledi
Depremden etkilenen kentlerde de hava kirliliğinin arttığına dikkat çeken Gümüşel zelzelenin birinci 10 gününde Hatay’ın İskenderun limanındaki yangın hasebiyle kirliliğin varlığına dikkati çekerek Şu an devam eden kirliliğin nedeni yetkililerce araştırılmalı ve acil tedbir alınmalı Bölgedeki doktorlar şimdiden teneffüs yolu hastalıklarında artış olduğunu belirtiyor Adıyaman ve Hatay merkezde de hava kalitesi istasyonlarından nizamlı bilgi alınamıyor Meğer bu cins afetler sonrası hava kalitesinin izlenmesi gerekli tedbirlerin alınması açısından hayati kıymete sahip diye konuştu
KÖMÜRLÜ TERMİK SANTRALLER KAPATILIRSA 102 BİN HAYAT KURTULACAK
Sağlık ve Etraf Birliği HEAL in Pak Hava Hakkı Platformu THHP ile yürüttüğü son çalışmaya nazaran Türkiye de işletmedeki kömürlü termik santraller evreli olarak 2030 yılına kadar kapatılırsa toplamda atmosfere 843 bin ton partikül unsur 8 milyon 128 bin ton azot dioksit 9 milyon 671 bin ton kükürt dioksit ve 293 ton cıva salınması engellenmiş olacağı kaydedildi Bu sayede 102 bin vefat ve 194 milyar Eurol’uk sıhhat maliyetinin engellenebileceğini tabir edilirken 2030 a kadar ko mu rlu termik santrallerin kapatılması en c ok I zmir Manisa Adana Osmaniye Kahramanmaras u c geni Ku tahya ve c evresi C anakkale Mug la ve Zonguldak taki hava kirlilig ini azaltacak denildi
THHP DEN TAHLİL ÖNERİLERİ
THHP Kara Rapor 2022 de Türkiye de hava kirliliğinin ve buna bağlı erken vefat ve sıhhat meselelerinin azaltması için şu teklifleri de paylaştı
Türkiye nin hava kalitesi mevzuatındaki standartlar DSÖ nün kılavuz bedellerinin çok üstünde Halk sıhhati için kirletici limit bedelleri bu kılavuz bedellere indirilmeli PM 2 5 için de ulusal limit paha DSÖ kılavuz pahasına nazaran bir an evvel belirlenmeli ve yürürlüğe konulmalı
Hava kalitesi izleme ağı tüm nüfusu ve ana kirletici kaynakları kapsayacak biçimde genişletilmeli data alımı kalitesi artırılmalı sürekliliği sağlanmalı
Çevre mevzuatı ve sektörel yasal düzenlemeler ile sektörel siyaset evrakları sıhhat tesir değerlendirmesine tabi tutulmalı Tüm yatırımlar proje ve müsaade süreçlerinde çevresel tesir değerlendirmesi ile eşgüdüm içerisinde sıhhat tesir değerlendirmesine tabi tutulmalı
Başta kömür olmak üzere fosil yakıtlara verilen teşvikler kaldırılmalı
Hava kirliliğinin önlenmesi ve halk sıhhatinin güzelleştirmesi iklim değişikliği siyasetlerinin kıymetli yan yararları olarak tanımlanmalı bu üç alan ortak bir perspektifle eşgüdümlü olarak ele alınmalı
Raporun ayrıntılı haline ulaşmak için tıklayabilirsiniz.